2024 жылы Халықаралық орман күнінің тақырыбы (International Day of Forests) — "Ормандар мен инновациялар - жетілдірілген әлемнің игілігі үшін жаңа шешімдер".
Ормандар адамдардың денсаулығын сақтауда маңызды рөл атқарады — олар су мен ауаны тазартады, көміртекті ұстайды, бұл климаттың өзгеруімен күресуге көмектеседі, бізді азық-түлікпен және өмірлік маңызды дәрі-дәрмектермен қамтамасыз етеді және әл-ауқатымызды жақсартады.
Ормандар әлемдегі жердегі биоәртүрліліктің 80% дерлік баспана береді. Ормандар мен орманды алқаптар 60 000-нан астам ағаш түрлерін қамтиды. Біздің планетамызда шамамен 1,6 миллиард адам азық-түлік, баспана, энергетикалық ресурстар, дәрі-дәрмектер мен кірістер көзі ретінде ормандарға тікелей тәуелді.
Ағаштардың ауаны тазартатыны туралы біз мектептен білеміз, бірақ олардың басқа да құнды қасиеттері бар. Мысалы, қалалардағы жасыл кеңістіктер көмірқышқыл газын сіңіреді, ауаны тазартады, топырақ эрозиясының алдын алады, құрғақшылық пен су тасқынынан қорғайды, климаттың өзгеруін азайтады және өмір сүру деңгейін жақсартуға көмектеседі.
Қазір қалаларда жер халқының жартысынан көбі тұрады. 2050 жылға қарай урбанизация 70%-ға жетеді. Қалалар планетаның тек 3% алып жатқанына қарамастан, олар 78% энергияны пайдаланады және 60% көмірқышқыл газын өндіреді. Бұл деректер Біріккен Ұлттар Ұйымының Азық-түлік және ауылшаруашылық ұйымы (ФАО) қалаларды көгалдандыру туралы баяндамасында келтірілген.
Қала халқының осындай өсуімен қалаларды көгалдандыру және олардың айналасына орман отырғызу экологиялық жағдайды едәуір жақсарта алатындығын есте ұстаған жөн.
Сондай-ақ, ағаштар шығындарды үнемдеуге көмектеседі. Бұл адамдарды азық-түлікпен қамтамасыз ететін жеміс ағаштарына ғана қатысты емес. Ғимараттардың айналасына ағаш отырғызу кондиционерлерді пайдалануды 30% - ға қысқартуы мүмкін.
Ормандар мен саябақтардың бізге тигізетін пайдасын ескере отырып, қалаларды көгалдандыру және жасыл кеңістікті қорғау маңызды!
ҚАЗАҚСТАН ОРМАНДАРЫ
Қазақстан орманы аз елдерге жатады. Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің 2022 жылға арналған мәліметтері бойынша ормандар ел аумағының ~5% алып жатыр, ал олардың ауданы 13,6 млн га құрайды. Оның үстіне жартысына жуығы сексеуіл.
Қазақстандағы ормандар біркелкі таралмаған. Орман өсімдіктерінің түрлері табиғат зоналарының әртүрлілігімен анықталады. Шөл зонасында сексеуіл ормандары өседі. Таулы ормандардың негізгі бөлігін Алтай мен Тянь-Шаньның қара қылқан жапырақты ормандары құрайды. Далалық және орманды дала зоналарының жазық бөлігінде қайыңды-көктерек ормандары, аралдық қарағайлы ормандар, Ертіс өңірінің ленталы ормандары өседі.
Республика ормандары маңызды климатты реттеуші, қоршаған ортаны қалыптастырушы, далалық және топырақты қорғау, су қорғау, санитарлық-гигиеналық функцияларды орындайды және елдің биологиялық әртүрлілігінің 86% табиғи қорық болып табылады.